Mill heeft zich beziggehouden met de vraag of, en zo ja in elke mate, iemand beknot mag worden in zijn vrijheid. Na eerst de tirannie van de overheid besproken te hebben gaat hij verder met…
Maar weldenkende mensen zagen in dat, wanneer de maatschappij zelf de tiran is
- de maatschappij als geheel, over de individuele personen waaruit zij bestaat - haar middelen tot dwang niet beperkt blijven tot de dingen die zij via haar politieke ambtsdragers kan laten doen. De samenleving kan zelf afdwingen wat zij beveelt en zij doet dat ook. Zodra zij onrechtvaardige bevelen uitvaardigt in plaats van rechtvaardige, of wat voor bevelen dan ook over zaken waarmee zij zich niet hoort te bemoeien, oefent zij een sociale tirannie uit die veel harder is dan menig politieke onderdrukking. Het is waar dat deze tirannie niet steunt op strenge straffen, maar zij laat minder ruimte voor ontsnapping, dringt veel dieper door in het dagelijks leven en maakt de ziel zelf tot slaaf. Daarom is bescherming tegen de uitvoerende macht niet genoeg. Er is ook bescherming nodig tegen de druk van de gangbare meningen en opvattingen, tegen de neiging van de maatschappij om, met minder middelen dan het strafrecht, haar eigen ideeën en gewoonten op te leggen aan mensen die daar van afwijken, tegen de neiging om de ontwikkeling te belemmeren en waar mogelijk het ontstaan te voorkomen van iedere persoonlijkheid die niet past in het gangbare gedrag en om alle karakters te dwingen zich naar dit ene model te voegen.